Pomidor jadalny (Solanum lycopersicum L.) to ciepłolubna roślina, która dotarła do Europy po 1492 roku. Wcześniej stanowił ważny element diety Majów i Azteków, gdzie uprawiany był jako roślina wieloletnia już 2000 tysiące lat temu. Przez rdzennych mieszkańców Ameryki nazywany był ‘xitomato’’ czyli ‘duży, pulchny owoc’, skąd pochodzi słowo ‘tomato’, które z czasem przekształcono w ‘tomate’. Co ciekawe, także w Polsce pomidory określano początkowo używając słowa ‘tomaty’. Pomidor w Polsce zaliczany jest do grupy roślin jednorocznych i ze względu na wysoką wrażliwość na niskie temperatury powietrza, jego wegetacja w naszym kraju trwa jedynie 3-4 miesiące.
Czy pomidor to owoc?
Przynależność pomidorów do warzyw jest podyktowana małą ilością cukrów oraz charakterystyką zastosowania. Z naukowego punktu widzenia pomidor jest rośliną warzywną, której części jadalne stanowią owoce, a dokładniej jagody. Tak, zgadza się, to co jemy to nic innego jak mięsiste i aromatyczne jagody. Środkowa część owoców pomidora to tak zwany mezokarp, który powstał ze ścianek zalążni okwiatu. Zaś skórka pomidora powstała poprzez rozwój skórki, która okrywała słupek okwiatu. Z roku na rok dostępne są coraz to nowsze odmiany pomidorów o wyszukanym kształcie, rozmiarze oraz barwie owoców.
Skąd pochodzą pomidory?
Pewnie wielu z Was zastanawiało się z jakiego rejonu świata pochodzą pomidory? Rośliny te podobnie jak wszystkie warzywa z rodziny Solanaceae pochodzą z ciepłych rejonów Ameryki Południowej i Środkowej. Do Europy zostały sprowadzone przez europejskich kolonizatorów i początkowo traktowane były jako żywność ubogich mieszkańców podbitych terenów. Traktowane jedynie jako egzotyczna atrakcja o ciekawej żółtawej barwie, ponieważ początkowo znano jedynie pomidory o złocistej barwie. Stąd prawdopodobnie wzięła się nazwa ‘peruwiańskie jabłko’ czy ‘jabłko miłości’. Dopiero od XVIII wieku stały się powszechne w uprawie.
Pomidory do Polski zostały sprowadzone przez królową Bonę. Początkowo obawiano się ich spożycia, odstraszał zarówno kolor jak i sam zapach owoców. A ich powszechne spożycie rozpoczęła I Wojna Światowa, co było prawdopodobnie spowodowane narastającym głodem. Dziś mimo, iż pochodzenie pomidora jest całkowicie egzotyczne, jego owoce stały się symbolem i głównym elementem tradycyjnych europejskich potraw.
Pomidory – właściwości odżywcze
Przepyszne owoce pomidora to również cenne źródło wielu odżywczych i antyoksydacyjnych związków, które czynią wiele dobrego w organizmie człowieka. A więc co zawierają pomidory? Przede wszystkim właściwości pomidora nie ograniczają się jedynie do jego dietetycznych funkcji. 100 gram pomidora to jedynie 18 kcal. Tomaty to bogactwo potasu czy sodu, ale także magnezu, żelaza czy cynku, kwasu foliowego i szczawiowego.
To bogate źródło likopenu, czyli jednego z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Co ciekawe, obróbka termiczna powoduje jego zwiększenie, nawet dwu-trzy krotnie.
Kolejną ważną substancją zawartą w owocach pomidora jest kwas L-askorbinowy, czyli witamina C. Szacuje się, iż zjedzenie jednego dużego pomidora pokrywa w połowie zalecane dzienne spożycie tej witaminy dla osoby dorosłej.
Na wartość odżywczą pomidorów w sposób pośredni wpływa ich uprawa, a dokładniej stanowisko oraz zabiegi pielęgnacyjne czy nawet rozstawa roślin. Bardziej zasobne w barwniki oraz związki odżywcze, ze względu na rozmiar będą mini pomidory czyli pomidory koktajlowe. Zasobność substancji odżywczych w ich wnętrzu może przewyższać kilkukrotnie zawartość tych związków w dużych i mięsistych owocach pomidora.
